POLSKA: przestańcie oszukiwać premiera, ministra gospodarki i społeczeństwo

Jakoś tak mamy, że źle reagujemy na kłamstwa, półprawdy i inne próby manipulacji. Zresztą właściwie to jest jeden z celów tego portalu i jednocześnie powodów jego powstania – oddzielić w tłumie informacji te prawdziwe od tych nieprawdziwych. Z tej przyczyny kilka osób nas nie lubi ale… musimy z tym jakoś żyć.

Ostatnio pojawiły się krótkie aczkolwiek niektórych bardzo elektryzujące informacje odnośnie przyjęcia przez Ministerstwo Gospodarki Polskiego Programu Energetyki Jądrowej. „Przyjęcie” w tym wypadku oznacza, że MG przyjęło go w istniejącej postaci do dalszych prac, czyli w obecnej chwili – międzyresortowych. Nie mieliśmy więc w planach się tym zajmować gdyż ani nie jest to żaden z istotnych kroków (istotnym będzie gdy go Rada Ministrów przyjmie lub odrzuci) ani też nie niesie żadnych konkretnych informacji może poza tym, że

1. start budowy elektrowni opóźni się o co najmniej 3 lata,
2. zakończenie budowy pierwszego reaktora opóźni się o 5 (z czego można wyciągnąć wniosek, że budowa będzie trwała dłużej niż poprzednio sądzono) oraz, że
3. termin zakończenia budowy pierwszej elektrowni teraz jest jeszcze mniej jasny bo będzie miał miejsce między styczniem 2025 a grudniem 2030.

Oprócz tego znajdziemy jeszcze w nim informację, że wykonano nowe analizy ekonomiczne i uwzględniono wnioski z katastrofy w Fukushimie ale tu już bez najmniejszego szczegółu co to ma oznaczać.

Jedno z bardziej, jak się wydaje, stanowczych stwierdzeń tego dokumentu brzmi:

Ostateczną decyzją warunkującą wdrożenie energetyki jądrowej będzie Decyzja Zasadnicza dla pierwszego reaktora (spodziewana najwcześniej w 2017 r.). Decyzja ta będzie wydawana każdorazowo dla każdego następnego reaktora.

(Podkreślenie tekstu zgodne z oryginałem)

Biorąc pod uwagę powyższe oraz, że jesteśmy przekonani, że na razie szkoda czasu na przyzwyczajanie się do PPEJ w tej postaci byśmy tematem nie zawracali nikomu głowy, gdyby nie fakt, że w prezentacji znaleźliśmy kilka miejsc rozmijania się z prawdą, na których to opiera się wartość tego dokumentu i na podstawie których premier, minister gospodarki, cały rząd i cały naród ma podejmować decyzję o wydaniu ok. 100 mld zł na związanie się z jakąś technologią na najbliższe 100 lat lub dłużej.

Skupmy się w tej chwili tylko na jednej, ostatniej stronie prezentacji Ministerstwa Gospodarki.

Wydawać by się mogło z tego slajdu, że prawie wszyscy nasi sąsiedzi mają elektrownie jądrowe a oprócz tego nowe powstają jak grzyby po deszczu. Co prawda tekst obok mapy wydaje się wprowadzać trochę konsternacji nie korespondując z nią bo na mapie zaznaczone jako

reaktory w budowie

mamy wskazane 4 sztuki a tekst mówi o 6. Rzeczywistość jest natomiast jeszcze inna. U naszych sąsiadów, placów budowy jest 8 (dokładniej – osiem reaktorów, 4 elektrownie jądrowe) ale:

• 2 reaktory EJ Bałtycka (Rosja/Kaliningrad) – owszem, były prace rozpoczęte ale… zostały wstrzymane gdyż nie ma na nią zapotrzebowania
• 2 reaktory EJ Mochowce (Słowacja) – owszem, są dwa reaktory w budowie… od ponad 25 lat. Ostatnio termin został przesunięty ponownie w 2012 r o 3 lata ale za to reaktory będą… droższe
• 2 reaktory EJ Chmielnicki (Ukraina) – brak na mapie ale również są w budowie i również od ponad 25 lat.
• 2 reaktory EJ Ostrowiec (Białoruś) – to jedyne rzeczywiście bloki w budowie u sąsiadów. Budowane i finansowane (i również w przyszłości czerpane zyski będą) przez Rosjan według ich zasad i białoruskich standardów, niezgodnych ze światowymi wymogami

co słychać u pozostałych sąsiadów?

• Litwa – ich elektrownia jądrowa Wisagina, wskazywana na mapie jako „planowana”. Krótka lekcja najświeższej historii:  październik 2012 – referendum, w którym obywatele Litwy wyrazili swoje zdanie nt. budowy EJ Wisagina i brzmiało ono PRZECIW; maj 2013 – nowy rząd gotowy zignorować referendum;  czerwiec 2013 – Wisagina ze względów finansowych i braku chętnych do budowy jednak raczej nie powstanie. Oczywiście jednoznacznie nie można powiedzieć, że nigdy nie powstanie ale trudno też inaczej niż życzeniowo mówić, że jest w planach.
• Niemcy – tu nikt nie ma wątpliwości, że jest to kraj, który choć w Europie nie jedyny (Włochy, Szwajcaria, Belgia, Austria….), to jest ulubionym „zielonych” przykładem porzucenia energetyki jądrowej, ponieważ uczynił ten ruch dość rewolucyjnie.
• Czechy – dla odmiany, do tej pory to ulubiony przykład „fioletowych”, kraj który ogłosił chęć osiągnięcia 50% udziału energetyki jądrowej do 2040 r. Czemu „do tej pory”? Bo właśnie tuż przed pojawieniem się prezentacji, która jest bohaterem naszego artykułu, obwieścili światu, że pomimo wydania sporych kwot i dojścia do etapu przetargu, w którym zebrane zostały już oferty, rezygnują z rozbudowy Temelina na bliżej nieokreślony czas.

A gdyby tak trochę oddalić się z kamerą od naszej mapy i spytać

jakie inne elektrownie jądrowe budują europejczycy?

To niestety niewiele więcej budów zobaczymy. Wszystkie pozostałe kraje Europy budują co prawda jeszcze 2 (słownie dwa) reaktory jądrowe ale one są trochę dla przemysłu jądrowego… wstydliwymi kwestiami:

• Flamanville 3 (Finlandia) – budżet projektu z 2.8 mld € osiągnął już 8.5 mld €, planowany harmonogram przekroczony na dziś o 4 lata
• Olkiluoto 3 (Francja) – budżet projektu 3 mld € osiągnął już 8.5 mld €, harmonogram przekroczony o 3 lata

Wracając do slajdu serwowanego nam przez Ministerstwo Gospodarki wraz z Państwową Agencją Atomistyki. To, że Niemcy po 2024 będą jedynym sąsiadem bez EJ również mija się z prawdą (choćby Litwa) ale to szczegół. Natomiast przytoczony jest też (ku naszemu zdziwieniu) dość chętnie powtarzany (ale raczej wśród amatorów) jeden z mitów dotyczących Niemiec i Energiewende, jakoby Niemcy rezygnując ze swoich elektrowni jądrowych musieli zacząć importować energię jądrową z Francji. Pomijamy, że autorzy rozwinęli wodze fantazji i mówią o imporcie takowej również z Polski (która raczej jeszcze jej nie będzie miała a zwłaszcza w nadmiarze) oraz Szwajcarii (która wkrótce po 2024 może już nie mieć jej w nadmiarze). Ale  też Niemcy, wbrew tym wielokrotnie powtarzanemu sloganowi, są eksporterem energii netto i do Francji więcej wysyłają zielonej energii niż importują fioletowej. I coś, co nas najbardziej w tym wszystkim przejmuje a właściwie odraża, to fakt, że te informacje podają instytucje, które powinny bazować na liczbach i faktach a nie miejskich legendach.

O ile mówienie o przyszłości jest często obarczone niepewnością, to oglądanie przeszłości potrafi dostarczać już jasnych faktów. Zobaczmy zatem, jak mapka z PPEJ wyglądała w międzyczasie, czyli od początku przygotowań do PPEJ w 2009 r.

Jak widać, nie tylko optymistyczne plany budów stały się iluzją ale również znikło kilka już istniejących elektrowni. W 4 lata. I to tylko w promieniu najbliższych 300 km od granic Polski. Natomiast bilans z całej Europy w tym czasie wynosi:

Oddano reaktorów jądrowych do eksploatacji: 0
Zamknięto reaktorów jądrowych: 13

Może by tak więc przestać w tych zaawansowanych analizach oszukiwać premiera, ministra gospodarki, społeczeństwo i siebie? I może to naiwne pytanie ale czy Ministerstwu Gospodarki zależy aby projekt energetyki jądrowej promować w taki sposób, czy ktoś ich po prostu „wpuszcza w maliny”?